Šta je iritabilni crevni sindrom ili sindrom nervoznih creva ?

Iritabilni crevni sindrom ili sindrom nervoznih creva (“Irritabile Bowel Syndrome”-IBS) je čest hronični poremećaj funkcije debelog creva koji ima svoje faze pogoršanja i poboljšanja. 

Sindrom nervoznih creva (IBS) je širok pojam koji se koristi za brojne digestivne simptome.

Ovi simptomi mogu uključivati bol u stomaku, sluz u stolici, neredovno pražnjenje creva i naizmenično dijareju i zatvor. Postoje mnogi okidači za IBS kao što su faktori okoline, emocionalni stres, infekcija i ishrana.

Istraživanja su pokazala da neurotransmiter serotonin – jedan od telesnih hormona sreće, od kojih se većina stvara u crevima – može biti važan u rešavanju simptoma IBS-a. Serotonin može da promeni funkciju nervnih ćelija u crevima, izazivajući promene u osećaju bola i funkciji creva.

Simptomi i znaci IBS-a

Pacijenti se mogu žaliti na grčevite bolove u stomaku, nadutost, gasove koje nekada teže kontrolišu, prolive i /ili zatvore. Povremeno u stolici mogu da primete i primese sluzi. Uz navedene tegobe pacijenti mogu osećati malaksalost, mučninu, podrigivanje, glavobolju, bol u mišićima, ranu sitost i ,, težinu,, u stomaku ili osećaj nepotpunog pražnjenja. Najčešće se periodi sa izraženim tegobama smenjuju sa periodima kada su tegobe blaže ili izostaju.

IBS je veoma čest kod pacijenata koji su svakodnevno izloženi stresu i dokazana je veza izmedju napetosti i pogoršanja simptoma.

Ovakav poremećaj funkcije debelog creva značajno remeti kvalitet života i svakodnevne aktivnosti, što potencira nivo stresa koji opet pogoršava simptome.

Uzroci IBS-a

Infekcija: Epizoda gastroenteritisa često dovodi do upornih simptoma creva, dugo nakon što su bakterije ili virusi eliminisani. Uzrok ovoga je nepoznat, ali može uključivati promene u funkciji nerava u crevima ili promene u normalnoj populaciji bakterija u crevima. Do 25% IBS-a može biti uzrokovano ovim problemom.

Intolerancija na hranu: Narušena apsorpcija šećera laktoze (koja se nalazi u mlečnim proizvodima i mnogim prerađenim namirnicama) je najčešći dijetetski okidač za IBS. Drugi šećeri za koje se veruje da izazivaju IBS su fruktoza (prisutna u mnogim sirupima) i sorbitol. Gluten takođe može doprineti IBS-u.

Opšta ishrana: Moderna visoko obrađena hrana i dijeta sa malo vlakana mogu pogoršati zatvor. Neki ljudi smatraju da začinjena ili slatka hrana takođe može izazvati probleme.

Emocionalni stres: Jake emocije, kao što su anksioznost ili stres, mogu uticati na nerve creva kod osetljivih ljudi. Stres takođe može smanjiti imunološku funkciju i nivo serotonina.

Lekovi: Antibiotici, antacidi i lekovi protiv bolova, na primer, mogu dovesti do poremećaja varenja.

Dijagnoza IBS-a

Laboratorijski testovi se koriste u dijagnozi IBS-a i mogu uključivati:

Testovi intolerancije na laktozu. Laktaza je enzim koji vam je potreban za varenje šećera koji se nalazi u mlečnim proizvodima. Ako ne proizvodite laktazu, možda ćete imati probleme slične onima koje izaziva IBS, uključujući bol u stomaku, gasove i dijareju.

Test disanja za prekomerni rast bakterija. Test daha takođe može da utvrdi da li imate prekomerni rast bakterija u tankom crevu. Prekomerni rast bakterija je češći kod ljudi koji su imali operaciju creva ili koji imaju dijabetes ili neku drugu bolest koja usporava varenje.

Gornja endoskopija. Duga, fleksibilna cev se ubacuje u grlo i u cev koja povezuje usta i želudac (jednjak). Kamera na kraju epruvete omogućava lekaru da pregleda gornji deo digestivnog trakta i uzme uzorak tkiva (biopsija) iz tankog creva i tečnosti kako bi potražio prekomerni rast bakterija. Vaš lekar može preporučiti endoskopiju ako se sumnja na celijakiju.

Testovi stolice. Ako imate hroničnu dijareju, vaša stolica se može ispitati na bakterije, parazite ili žučnu kiselinu (tečnost za varenje koja se proizvodi u vašoj jetri).

IBS ima veliki uticaj na pogoršavanje kvaliteta života, potenciranje postojećeg stresa što sa svoje strane izaziva same simptome bolesti. Obzirom da značajno remeti svakodnevne aktivnosti i psihički status pacijenta neophodno je lečenje IBS-a.